Bearer bill of lading (Bearer BL) – vận đơn vô danh là một loại vận đơn được sử dụng rộng rãi trong ngành vận chuyển. Tuy quen thuộc với những người có kinh nghiệm. Nhưng đối với những ai mới tìm hiểu về lĩnh vực này, Bearer BL vẫn là một chứng từ khá xa lạ. Vậy, vận đơn vô danh là gì? Nó khác gì so với các loại vận đơn khác? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

I. Giới thiệu về Bearer BL (Vận đơn vô danh)

1.1. Định nghĩa Bearer BL là gì?

Bearer Bill of Lading (Bearer BL) – vận đơn vô danh là một loại vận đơn trong vận tải quốc tế. Đây là loại vận đơn mà trên đó không ghi chi tiết về thông tin của người nhận hàng, có thể được ghi vô danh hoặc vận chuyển theo lệnh nhưng không ghi rõ phát đi theo lệnh của ai. Điều này có nghĩa là người sở hữu loại vận đơn này có quyền nhận/chuyển nhượng hàng hóa cho người khác không cần thủ tục pháp lý phức tạp. Bearer BL được sử dụng trong giao dịch thương mại nhanh chóng. Đặc biệt khi  chuyển nhượng quyền sở hữu hàng hóa mà không gián đoạn chuỗi cung ứng.

1.2. Sự khác biệt giữa Bearer BL và các loại vận đơn khác

Có ba loại vận đơn chính trong vận tải quốc tế: Straight Bill of Lading (SBL), Order Bill of Lading (OBL), và Bearer Bill of Lading (BBL). Dưới đây là sự khác biệt chính giữa chúng:

• Vận đơn vô danh – Bearer BL: Quyền sở hữu hàng hóa được xác nhận qua việc cầm giữ vận đơn. Không yêu cầu xác định cụ thể chủ hàng. Người cầm vận đơn có thể lấy hàng không cần phải chứng minh quyền sở hữu.
• Vận đơn đích danh – Straight BL: Là loại vận đơn mà quyền sở hữu hàng hóa được chuyển nhượng cho người được chỉ định trên vận đơn. Việc chuyển nhượng quyền sở hữu yêu cầu thủ tục xác nhận. Không thể chuyển nhượng một cách tự do.
• Vận đơn theo lệnh – Order BL: Loại vận đơn cho phép chuyển nhượng quyền sở hữu hàng hóa qua việc chuyển nhượng vận đơn cho một bên thứ ba. Quá trình này cần tuân thủ một số thủ tục pháp lý. Yêu cầu xác định người nhận hàng.

1.3. Lý do vận đơn vô danh xuất hiện trong vận tải và thương mại quốc tế

Bearer BL ra đời để đáp ứng nhu cầu nhanh chóng và linh hoạt trong các giao dịch quốc tế. Trong một thế giới mà nhu cầu thương mại điện tử ngày càng gia tăng. Việc sở hữu quyền chuyển nhượng hàng hóa không gặp phải những rào cản pháp lý phức tạp là điều rất quan trọng. Bearer BL giúp rút ngắn thời gian giao dịch. Thúc đẩy sự linh hoạt trong chuỗi cung ứng và giảm thiểu sự phụ thuộc vào các thủ tục hành chính.

II. Ưu và nhược điểm của Bearer BL

2.1. Ưu Điểm

• Dễ dàng chuyển nhượng:  Một trong những ưu điểm nổi bật của Bearer BL là tính linh hoạt trong việc chuyển nhượng. Không cần thủ tục phức tạp hay xác nhận chính thức. Người sở hữu chỉ cần giao vận đơn cho người khác để thực hiện việc chuyển nhượng quyền sở hữu hàng hóa. Điều này đặc biệt hữu ích trong các giao dịch cần xử lý nhanh chóng.
• Tiết kiệm thời gian giao dịch: So với các loại vận đơn khác như Order BL (vận đơn theo lệnh). Bearer BL không yêu cầu người nhận hàng phải được chỉ định cụ thể. Điều này giúp giảm thời gian chờ đợi trong quá trình giao dịch, đồng thời tối ưu hóa quy trình vận chuyển hàng hóa.
• Phù hợp với giao dịch hàng hóa lớn hoặc phức tạp: Với tính năng đơn giản hóa quyền sở hữu, Bearer BL rất phù hợp trong các giao dịch hàng hóa có giá trị lớn hoặc chuỗi cung ứng phức tạp, cần tối đa hóa hiệu quả và tốc độ xử lý.

2.2. Nhược điểm

• Rủi ro mất mát hoặc trộm cắp: Vì quyền sở hữu hàng hóa gắn liền với người giữ vận đơn, Bearer BL dễ bị lợi dụng nếu rơi vào tay kẻ xấu. Mất mát hoặc trộm cắp vận đơn vô danh có thể dẫn đến việc mất quyền kiểm soát hàng hóa.
• Thiếu khả năng kiểm soát quyền sở hữu cụ thể: Bearer BL không ghi rõ tên người nhận, nên bất kỳ ai nắm giữ vận đơn đều có quyền sở hữu hàng hóa. Điều này có thể gây khó khăn trong việc xác định trách nhiệm khi xảy ra tranh chấp.
• Tiềm ẩn nguy cơ tranh chấp pháp lý: Việc không minh bạch trong quyền sở hữu khiến Bearer BL dễ trở thành nguồn gốc của các tranh chấp pháp lý. Trong trường hợp xảy ra lỗi hoặc gian lận, việc xác định chủ sở hữu hợp pháp có thể kéo dài và phức tạp.

III. Cách sử dụng 

2.1. Quy trình cấp và sử dụng vận đơn vô danh

2.1.1. Điều kiện để phát hành

• Bearer BL (được biết đến là vận đơn vô danh) chỉ được phát hành khi các bên tham gia giao dịch đã đạt thỏa thuận, thệ hiện rõ trong hợp đồng.
• Bên phát hành (người giao hàng hoá) phải tuân thủ các quy định quốc gia và quốc tế liên quan.
• Hàng hoá liên quan phải đáp ứng đầy đủ yêu cầu về giấy tờ, chứng nhận, và bào hiểm.

2.1.2. Quy trình chuyển nhượng giữa các bên liên quan

• Bearer BL có thể được chuyển nhượng chỉ bằng việc trao tay. Không cần các thủ tục pháp lý phức tạp.
• Khi chuyển giao các bên cần thực hiện việc ghi nhận. Chứng minh giao dịch để đảm bảo tính minh bạch.
• Trong trường hợp xảy ra tranh chấp, người sở hữu hợp pháp sẽ là người nắm giữ Bearer BL bản gốc.

2.1.3. Vai trò của các bên trung gian 

• Bên trung gian như ngân hàng, công ty logistics hoặc bảo hiểm đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo quy trình giao nhận an toàn.
• Họ có thể cung cấp các dịch vụ như lưu ký, xác minh tính hợp lệ của Bearer BL. Và giám sát quá trình giao nhận hàng hoá.

2.2. Các lưu ý quan trọng khi giao dịch bằng Bearer BL

• Đảm bảo vận đơn được bảo quản đúng cách: Tránh để Bearer BL tiếp xúc với điều kiện ẩm mốc hoặc nguy cơ bị mất cắp.
• Xác minh tính hợp lệ và nguồn gốc của Bearer BL: Kiểm tra chứng từ và đảm bảo Bearer BL không bị giả mạo.
• Tránh giao dịch với các đối tác không rõ ràng về pháp lý: Lựa chọn đối tác có uy tín và lịch sử giao dịch minh bạch.

IV. Những lưu ý pháp lý 

3.1. Khung pháp lý quốc tế

Quy định từ các tổ chức thương mại quốc tế (ICC, UCP 600):

• UCP 600 là bộ quy tắc quốc tế đặt ra các nguyên tắc về giao dịch thương mại quốc tế. Trong đó bao gồm Bearer BL.
• Quy định tách nhiệm và xác định rõ quyền lợi giữa các bên tham gia.

Các công ước liên quan đến vận tải hàng hoá bằng đường biển:

• Công ước Hague-Visby và công ước Hamburg là những khung pháp lý đặc thù quan trọng trong lĩnh vực vận tải biển.
• Quy định quyền, trách nhiệm của các bên khi sử dụng Bearer BL trong giao dịch quốc tế.

3.2. Các quy định tại Việt Nam

Luật Hàng hải Việt Nam liên quan đến Bearer BL:

• Luật Hàng hải Việt Nam quy định về quyền, trách nhiệm của các bên khi phát hành và chuyển nhượng Bearer BL.
• Nhắc nhở các doanh nghiệp giao dịch cần đăng ký. Chứng nhận giao dịch một cách hợp pháp.

Các nghị định và thông tư hướng dẫn sử dụng vận đơn vô danh:

• Các nghị định bổ sung đảm bảo tính hợp pháp và minh bạch khi giao dịch Bearer BL.
• Thông tư hướng dẫn các doanh nghiệp về quy trình và thủ tục bảo mật khi sử dụng Bearer BL.

V. Các rủi ro 

Mặc dù Bearer BL mang lại nhiều lợi ích trong việc tăng tính linh hoạt và giảm thiểu thủ tục hành chính, nhưng nó cũng có một số rủi ro nhất định:

• Mất mát vận đơn: Vì vận đơn này không yêu cầu xác nhận chủ sở hữu, nếu vận đơn bị mất, người cầm vận đơn có thể gặp rủi ro lớn trong việc chứng minh quyền sở hữu hàng hóa.
• Rủi ro lừa đảo: Nếu người cầm vận đơn là kẻ lừa đảo, họ có thể chiếm đoạt hàng hóa mà không có bất kỳ sự xác minh nào về tính hợp pháp của việc chuyển nhượng.
• Khó kiểm soát và theo dõi: Việc không có thông tin rõ ràng về chủ sở hữu hàng hóa có thể gây khó khăn trong việc theo dõi và kiểm soát tình trạng hàng hóa trong suốt quá trình vận chuyển.

VI. Những ứng dụng thực tế 

5.1. Sử dụng trong các giao dịch thương mại quốc tế

Trong giao dịch thương mại quốc tế, vận đơn vô danh mang lại tính linh hoạt cao cho các bên tham gia. Công cụ của nó cho phép chuyển nhượng quyền sở hữu hàng hóa mà không cần thông qua quy trình phức tạp.

• Tiện lợi trong giao dịch: Nhờ tính vô danh, giúp đơn giản hoá quy trình chuyển nhượng quyền sở hữu, giảm thiểu thời gian giao nhận hàng hoá.
• Phù hợp với giao dịch nhanh: Trong các giao dịch mà tính linh hoạt và tốc độ là yếu tố quan trọng, đáp ứng nhu cầu đổi tác tối ưu.
• Phạm vi ứng dụng rộng: Thường được sử dụng trong giao dịch các mặt hàng như nông sản, kim loại, hoá dầu.

5.2. Trong vận tải đường biển

Vận tải đường biển là lĩnh vực được Bearer BL ứng dụng rộng rãi. Nhờ tính vô danh và chuyển nhượng linh hoạt. Bearer BL giúp đơn giản hoá các quy trình giao nhận hàng hoá.

• Quyền sở hữu hàng hoá: Bearer BL cho phép bên nắm giữ vận đơn trở thành chủ sở hữu hàng hoá ngay lập tức.
• Hiệu quả về chi phí: Nhờ tính đơn giản trong quy trình chuyển nhượng, Bearer BL giúp tiết kiệm chi phí cho các doanh nghiệp vận tải.
• Phòng ngừa rủi ro giao nhận: Trong trường hợp giao dịch có nguy cơ thất lạc hàng hoá, Bearer BL được coi như một giải pháp an toàn.

5.3. Các ngành hàng ưu tiên sử dụng Bearer BL

Bearer BL thường được ứng dụng trong các ngành hàng có nhu cầu chuyển nhượng nhanh và linh hoạt:

• Nông sản: Các mặt hàng như lúa mì, cà phê, ngô đòi hỏi quy trình giao nhận nhanh và hiệu quả.
• Kim loại: Kim loại quý như vàng, bạc hoặc ngắn hạn có tính chuyển nhượng cao.
• Hoá dầu: Nhiên liệu như dầu thô thường được giao dịch nhanh chóng giữa các quốc gia.

VII. Kết luận

Bearer BL là một công cụ hữu ích cho các doanh nghiệp trong việc thực hiện các giao dịch quốc tế nhanh chóng, hiệu quả. Tuy nhiên, để sử dụng hiệu quả loại vận đơn này, các doanh nghiệp cần thực hiện các biện pháp bảo mật, kiểm tra đối tác, và hiểu rõ các rủi ro tiềm ẩn. Điều này giúp họ bảo vệ tài sản và đảm bảo quá trình giao dịch diễn ra suôn sẻ trong môi trường logistics toàn cầu.

Hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất!

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Hotline/Zalo: 0842.001.900 – 0908.315.806

Email: booking@vietaircargo.asia

Website: https://vietaircargo.asia/

Địa chỉ: 6BIS Thăng Long, Phường 4, Quận Tân Bình, Tp. Hồ Chí Minh