1. Giới thiệu về vận chuyển hàng hóa bằng đường biển

Vận chuyển đường biển là phương thức phổ biến và hiệu quả để vận chuyển hàng hóa số lượng lớn giữa các quốc gia. Với chi phí cạnh tranh và khả năng vận chuyển khối lượng lớn, nó trở thành lựa chọn hàng đầu cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu.

 1.1 Lợi ích của vận chuyển hàng hóa bằng đường biển

    1.1.2 Ưu điểm vận chuyển đường biển bao gồm:

• Chi phí thấp: Thích hợp cho hàng hóa cồng kềnh, số lượng lớn.
• Phạm vi rộng: Kết nối hầu hết các cảng lớn trên thế giới.
• Bảo vệ môi trường: Ít phát thải CO2 hơn so với đường bộ hoặc hàng không.

1.2. Quy trình vận chuyển hàng hóa bằng đường biển

Quy trình vận chuyển hàng hóa bằng đường biển bao gồm các bước chính như sau:

1.2.1. Lên kế hoạch vận chuyển

• Xác định loại hàng hóa: Chọn tàu phù hợp với loại hàng cần vận chuyển.
• Liên hệ công ty logistics: Các công ty vận tải đường biển hỗ trợ tư vấn lộ trình, chi phí và thủ tục.

1.2.2. Chuẩn bị và đóng gói hàng hóa

• Đóng gói: Hàng hóa phải được đóng gói kỹ lưỡng để chịu được điều kiện vận chuyển trên biển.
• Gắn nhãn: Ghi rõ thông tin hàng hóa và mã số container.

1.2.3 Thủ tục hải quan

• Chuẩn bị chứng từ: Hóa đơn thương mại, giấy chứng nhận xuất xứ, và vận đơn đường biển.
• Khai báo hải quan: Đảm bảo khai báo đúng và đầy đủ thông tin để thông quan nhanh chóng.

1.2.4 Xếp hàng lên tàu

• Kiểm tra an toàn: Hàng hóa được kiểm tra để đảm bảo tuân thủ tiêu chuẩn an toàn.
• Xếp container: Sử dụng cần cẩu để xếp container lên tàu.

1.2.4 Vận chuyển và theo dõi hành trình

• Hành trình tàu: Theo dõi lịch trình và trạng thái hàng hóa thông qua hệ thống tracking.
• Quản lý rủi ro: Đối phó với các yếu tố như thời tiết, hỏng hóc hoặc chậm trễ.

1.2.6 Giao hàng tại cảng đích

• Dỡ hàng: Container được hạ xuống bãi cảng.
• Kiểm tra và giao nhận: Đảm bảo hàng hóa nguyên vẹn trước khi giao cho người nhận.

1.3. Thách thức trong vận chuyển đường biển

• Thời gian vận chuyển dài: Không phù hợp cho hàng hóa cần giao gấp.
• Rủi ro thiên tai: Sóng lớn, bão biển có thể gây ảnh hưởng đến hành trình.
• Thủ tục phức tạp: Đòi hỏi sự chính xác cao trong khai báo hải quan.

1.4. Các mẹo tối ưu quy trình vận chuyển

• Chọn công ty vận tải uy tín: Hợp tác với các công ty vận tải đường biển có kinh nghiệm.
• Theo dõi sát sao: Sử dụng công nghệ để cập nhật tình trạng hàng hóa.
• Bảo hiểm hàng hóa: Đảm bảo quyền lợi khi xảy ra tổn thất.

2. Phân loại hàng hóa dễ và khó vận chuyển bằng đường biển

2.1. Hàng hóa dễ vận chuyển bằng đường biển

• Hàng hóa khối lượng lớn:
  • Nguyên liệu thô như quặng, than, sắt thép.
  • Hàng nông sản không dễ hỏng như gạo, cà phê, hạt điều.
  • Sản phẩm công nghiệp như linh kiện, máy móc.
• Hàng đóng gói tiêu chuẩn:
  • Container 20ft hoặc 40ft thuận lợi cho việc xếp dỡ và bảo quản.
  • Hàng có khả năng chịu lực tốt, ít bị ảnh hưởng bởi thời gian vận chuyển dài.

2.2 Hàng hóa khó vận chuyển bằng đường biển

• Hàng dễ hư hỏng:
  • Rau quả tươi, thực phẩm đông lạnh, sữa.
  • Cần được bảo quản trong điều kiện lạnh (container lạnh), chi phí cao hơn.
• Hàng hóa nguy hiểm:
  • Chất dễ cháy nổ, hóa chất độc hại, dầu mỏ.
  • Yêu cầu vận chuyển đặc biệt và cần tuân thủ quy định nghiêm ngặt của Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO).
• Hàng cồng kềnh không tiêu chuẩn:
  • Máy móc, thiết bị siêu trường siêu trọng.
  • Cần các giải pháp kỹ thuật đặc biệt như tàu chuyên dụng hoặc đóng gói cẩn thận.
• Hàng giá trị cao:
  • Đồ trang sức, hàng nghệ thuật.
  • Dễ bị mất mát hoặc tổn thất nên phải có bảo hiểm toàn diện và giám sát chặt chẽ.

3. Những điều cần lưu ý khi vận chuyển hàng hóa bằng đường biển

3.1. Chuẩn bị đóng gói cẩn thận

• Đối với hàng dễ hư hỏng:
  • Sử dụng container lạnh với nhiệt độ phù hợp (thường từ -18°C đến 0°C).
  • Đóng gói trong các lớp vật liệu chống thấm, cách nhiệt.
• Đối với hàng nguy hiểm:
  • Đóng gói theo tiêu chuẩn quốc tế, dán nhãn hàng hóa nguy hiểm rõ ràng.
  • Tuân thủ quy định về an toàn và xử lý.

3.2. Chọn tuyến vận chuyển phù hợp

• Tránh các tuyến có nguy cơ thời tiết xấu, hoặc các vùng biển thường xảy ra hải tặc.
• Ưu tiên tuyến đường ngắn nhất để giảm thiểu thời gian và rủi ro.

3.3. Tuân thủ quy định quốc tế và địa phương

• Hàng hóa xuất nhập khẩu: Kiểm tra danh mục hàng cấm hoặc hạn chế tại quốc gia liên quan.
• Quy định IMO: Đặc biệt quan trọng với hàng nguy hiểm hoặc hàng có yêu cầu bảo quản đặc biệt.

4.4. Bảo hiểm hàng hóa

• Luôn mua bảo hiểm phù hợp, đặc biệt là với hàng có giá trị cao hoặc dễ tổn thất.
• Đảm bảo bảo hiểm bao phủ cả các rủi ro trong quá trình lưu kho tại cảng.

4.5. Theo dõi và xử lý kịp thời

• Sử dụng hệ thống tracking container để giám sát hành trình.
• Chuẩn bị sẵn phương án xử lý nếu có tình huống bất ngờ, ví dụ như tàu chậm trễ hoặc hàng hóa bị hỏng.

3. Những Con Số Ấn Tượng Về Quy Trình Vận Chuyển Hàng Hóa Bằng Đường Biển

Vận chuyển hàng hóa bằng đường biển đóng vai trò quan trọng trong thương mại toàn cầu, chiếm khoảng 80% tổng khối lượng hàng hóa vận chuyển trên thế giới.

Tại Việt Nam, theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, trong năm 2023, khối lượng hàng hóa thông qua cảng biển đạt 700 triệu tấn, tăng 5% so với năm trước. Trong đó, hàng container chiếm 60%, tương đương 420 triệu tấn.

Về thời gian vận chuyển, theo Hiệp hội Chủ tàu Việt Nam, thời gian trung bình để vận chuyển hàng hóa từ cảng Hải Phòng đến cảng Los Angeles (Mỹ) là khoảng 18-20 ngày, tùy thuộc vào điều kiện thời tiết và lịch trình tàu.

Chi phí vận chuyển đường biển thường được tính dựa trên trọng lượng hoặc thể tích hàng hóa. Theo Công ty Cổ phần Vận tải và Thương mại Đường biển, giá cước vận chuyển một container 20 feet từ Việt Nam đến châu Âu dao động từ 1.500 đến 2.000 USD, tùy thuộc vào tuyến đường và thời điểm.

Về quy trình vận chuyển, theo Công ty TNHH Giao nhận Vận tải Quốc tế InterLOG, quy trình vận tải đường biển bao gồm các bước chính: nhận yêu cầu từ khách hàng, kiểm tra giá và lịch tàu, nhận booking từ hãng tàu, đóng hàng, làm thủ tục hải quan, và dỡ hàng tại cảng đích.

Những số liệu và thông tin trên cho thấy tầm quan trọng của vận tải đường biển trong hoạt động thương mại, đồng thời cung cấp cái nhìn tổng quan về quy trình và chi phí liên quan.